Van testtekort naar XL-locaties

Vanuit zijn achtergrond in logistiek en supply chain raakte Tiemen Bloemberg eind 2020 betrokken als programmadirecteur testen, later ook vaccineren. Hij stelde de minister voor om de het tekort aan testcapaciteit snel op te lossen met XL-locaties. Samen het Team Testen van de landelijke coronabestrijdingsorganisatie – en in nauwe samenwerking met VNO-NCW – kreeg hij dit voor elkaar. Frank Blijlevens was verantwoordelijk voor de operatieve organisatie van de XL-locaties in Utrecht, Groningen en Bergen op Zoom. Tiemen en Frank blikken terug op een intensieve periode.

‘De coronacrisis was in volle gang en Nederland zat in de penarie. Snel testen was een van de oplossingen, maar de testcapaciteit schoot tekort.’ Aan het woord is programmadirecteur Tiemen Bloemberg. Hij blikt terug: ‘Dat Hugo de Jonge mij al op mijn tweede werkdag vroeg om een plan te maken voor XL-locaties, vergeet ik nooit meer. Samen met de regionale GGD’s maakten we een overzicht (roadmap, red.) van hoeveel testen er nodig waren. Dat deden we op basis van inwonersaantallen.’

Het idee was eerst om maar een beperkt aantal XL-locaties te maken. Frank: ‘Maar dat zou burgers in Overijssel, Drenthe en Limburg te veel reistijd kosten. Daarom kwamen er meer locaties bij. Uiteindelijk zijn het er negentien geworden.’ Op het moment dat het plan werd gepresenteerd aan het ministerie, bleek VNO-NCW een soortgelijk plan klaar te hebben. Tiemen: ‘Daarom besloten we onze krachten te bundelen. Een paar maanden later stonden de eerste XL-locaties er. We groeiden al snel van 30.000 naar 100.000 testen per dag. En later zelfs naar 170.000!’

‘Mijn rol was een soort ‘oliemannetje’, vertelt Frank. ‘Bedoeld om partijen zoals de regionale GGD’en, Brandweer, Veiligheidsregio’s, politie en projectbouwers bij elkaar te krijgen. Ik zorgde ervoor dat iedereen soepel kon samenwerken wat betreft de logistiek en inrichting van ruimtes. Daaromheen moesten allerlei extra dingen geregeld worden. Denk aan ontheffingen, veilige verkeerssituaties bij de testlocaties en afspraken met de politie en brandweer over bezoekersaantallen. Samen met mijn collega Jeroen Castelijn kreeg ik ook de verantwoordelijkheid voor onder meer het soort testen dat we gebruiken, hygiëneregels en nog heel veel andere zaken.’

Tiemen: ‘Er is toen in een hele korte periode ontzettend hard gewerkt. Iedereen wilde helpen. Bijvoorbeeld de gemeente, GGD’en en het bedrijfsleven. VNO-NCW hielp ons met het vinden van goede locaties en de GGD werd daar dan eindverantwoordelijk voor. Bij grote pieken in een nieuwe besmettingsgolf konden we zelfs strijdkrachten van Defensie oproepen voor extra capaciteit. Die mensen leidden we op en als we ze nodig hadden, belde ik een majoor. Zo combineerden we lokale kracht met een landelijke aanpak. En zorgden we er met zijn allen voor dat Nederlanders overal terecht konden voor een test, altijd zo snel mogelijk.’ Frank: Deze periode heeft mij de bevestiging gegeven dat mensen een extra stapje voor elkaar doen als er écht nood aan de man is.’

Verbondenheid en landsbelang

Frank deelt een voorbeeld. ‘In het begin van de testperiode werden mensen nog vanuit hun auto getest. In West-Brabant deed ik een oproep voor een geschikte locatie. Een grondverzetbedrijf met een enorm laadperron voor vrachtwagens reageerde, maar daar lag de vloer 1.50 meter hoog. ‘Dat wordt niks’, dacht ik. ‘Daar kan natuurlijk geen auto naar binnen.’ Tot mijn verbazing legde dat bedrijf binnen een week eigenhandig een asfalthelling aan. Daar stond ik echt van te kijken. Het was dit gevoel van verbondenheid en landsbelang waardoor we de gekste dingen geregeld kregen.’

Werken, eten, slapen, repeat

Tiemen: ‘Iedere ochtend gaf ik een presentatie over de stand van zaken. ’s Nachts in bed lag ik vaak nog na te denken over de sheets. Daarna volgde een dag vol vergaderingen, overleg en voortdurende afstemming met het ministerie, zeker tot 23.00 uur. Het was werken, eten en slapen. Werken, eten, slapen. Mijn vrouw en twee jonge kinderen accepteerden dat gewoon – en dat was eigenlijk bij de meeste collega’s zo. En dan bedoel ik niet alleen GGD’ers. Ik bedoel iedereen. Van artsen tot brandweerlieden, ambtenaren, burgemeesters en zelfs de evenementenbouwers die normaal bij Radio 538 rondliepen. Iedereen deed wat ‘ie moest doen en was trots op wat we in korte tijd bereikten.’

Elkaar op de been houden

Het was niet niks, weet Tiemen, om altijd maar van vroeg tot laat te werken, ook in het weekend. ‘Mijn collega Marc Ruijten speelde een belangrijke rol om mensen op de been te houden. Hij ‘liep’ online rondjes langs de velden om te checken hoe het met iedereen ging. Ook met de regionale GGD’en stemden we wekelijks af. Dat was heel goed, want ook daar was de werkdruk gigantisch. Door elkaar in de gaten te houden en op de been te houden, hebben veel mensen ook een nauwe band met elkaar opgebouwd.’

Doorlopende bestelling bij de bakker

Naast het omgaan met de drukte, hebben Tiemen en Frank ook altijd hun best gedaan om er een leuke tijd van te maken. Frank: ‘Ik stond bekend als ‘Frank van de worstenbroodjes’. Ik had een doorlopende bestelling bij de bakker lopen. Die broodjes trakteerde ik óveral waar ik kwam. Het was leuk om alle hardwerkende mensen in deze crisistijd een plezier te doen met iets kleins.’ Met een positieve noot besluit hij: ‘Gelukkig hebben we als mensen het vermogen om vervelende dingen snel te vergeten. Ik kijk terug op een mooie periode. En ik realiseer me door deze crisis hoe kwetsbaar alles is. Maar vooral: hoe vrij we weer zijn.’